Buji Nedir?
Araba Bujisi Ne İşe Yarar ?
Bujinin görevi, yanma odasına alınan hava – yakıt karışımını, kıvılcım oluşturarak yakmak – patlatmaktır. Buji, ateşleme bobininden gelen 20.000 – 30.000 voltluk gerilimi, buji tırnaklarından atlatarak kıvılcım (ark) oluşturur. Yüksek gerilimle, tırnaklar arasındaki hava iyonlaşarak ark meydana gelir.
Buji Hangi Motorlu Araçlarda Bulunur ?
Bujiler benzinli ve benzinli/lpg’li motorlarda kullanılır. Benzinli motora sahip tüm araçlarda ateşleme bujisi kullanılır. Dizel araçlarda, ateşleme bujisi bulunmaz. Dizel motorlar kıvılcımsız, sıkıştırılarak hava ile patlatmalı olarak çalışırlar.
Bujilerin Yapısı
Bujiler, porselen bir gövdeyle yalıtılmışlardır. Bujinin ortasından bir orta elektrot geçer, orta elektrottan + yüklü yüksek bir gerilim geçer. Bujinin uç kısmında ise, buji tırnağı bulunur, şasiye (-) yük ile bağlıdır. Kıvılcım işte bu + ve – uçlar arasındaki yük gerilim farkından oluşur. Yapısı genelde nikel alaşımdır.
Buji Tırnakları Nasıl Olmalı ?
Bujilerin tırnak yapıları, kıvılcımın güçlü ve zayıf olmasında etkilidir. Bujilerde kıvılcımın ne kadar güçlü olursa, motorda yanma o kadar iyi olacak, motor performansı ve yakıt tasarrufu iyileşecektir. Buji tırnakları ne kadar ince – sivri yapıda olursa, kıvılcım o kadar iyi olur.
Sıcak Buji Soğuk Buji Nedir Ne Demektir ?
Burun porseleni kısa olan bujilere soğuk buji denir. Burun porseleni kısa olduğundan yanma odasındaki sıcaklığın temas yüzeyi daha az olacaktır, daha az ısınacaktır. Bu bujilerin ısı kapasiteleri daha yüksektir.
(Sıcak ve soğuk buji ısı transferi)
(Sıcak buji soğuk buji ısı transferi)
Hangi Bujiyi Seçmeliyiz ?
Bujiler en iyi şekilde çalışabilmek için özel bir sıcaklık aralığına ihtiyaç duyarlar. Bu sıcaklık aralığının alt sınırı 450 C buji sıcaklığı düzeyindedir, yani kendi kendini temizleme sıcaklığıdır. Bu sıcaklık eşiğinden itibaren, birikmiş kurum parçacıkları izolatör ucunda yakılarak ortadan kaldırılır.
Çalışma sıcaklığı uzun süreli olarak bunun altında kalırsa, elektriksel iletken kurum parçacıkları birikebilir, hatta sonunda ateşleme gerilimi kıvılcım oluşturmak yerine kurum tabakası üzerinden araç topraklamasına akabilir.
850 C buji sıcaklığından itibaren izolatör o kadar çok ısınır ki, yüzeyinde kızdırma ateşlemeleri adı verilen kontrolsüz ateşlemeler meydana gelebilir. Bu tür kontrolsüz anormal yanmalar, motorda hasarlara neden olabilir.
Bujiler en iyi şekilde çalışabilmek için özel bir sıcaklık aralığına ihtiyaç duyarlar.
Buji Değişimi Yakıtı Etkiler mi ?
Bujiler, motorda yanma olayını başlatır ve yanma kalitesini direkt olarak etkiler. Bu sebeple uygun bujiler kullanmak, aracın yakıt tasarrufu yapmasını sağlayacaktır. Uygun olmayan buji değişimlerinde araç daha fazla yakıt yakar ve motor performansı düşer.
Buji Özellikleri Neler Olmalıdır ?
- Dayanıklı olmalı
- Gaz kaçağı yapmamalı
- Korozyona dayanıklı olmalı
- Boyutları uygun olmalı
- Erken ateşlemeye sebep olmamalı
- Akım kaçağına sebep olmamalı
- Elektrotlar uygun özellikte olmalı
Buji Çapı Ne Olmalı ?
Binek otomobillerde kullanılan bujiler genelde 12mm veya 14mm çapında olmaktadır.
Buji Tırnak Aralığı Ne Kadar Olmalı ?
Buji tırnak aralığı katalog değerine uygun olarak ayarlanmalıdır. Bu değer klasik ateşleme sistemlerinde 0,6mm – 0,8mm, elektronik ateşleme sistemlerinde ise 0,8mm – 1,1mm civarındadır.
Buji tırnak aralığı zamanla aşıntı sonucu büyür, normal olarak bujinin söküldüğünde temizlenmesi ve tırnak aralığının ayarlanması gerekir. Tırnak aralığı sentil ile kontrol edilerek ayarlanır.
